Aanleiding voor een bronzen beeld van het figuurtje "Frenske van de Kwartelemèrt"

Een herinnering aan de jonge Veldenaren die na de tweede wereldoorlog hun dienstplicht moesten vervullen in Nederlands Indië met als doel dit te bevrijden met politionele acties.

Jonge jongens

Het waren jonge mensen zonder ervaring, met niet meer dan lagere school. Meestal slechts kennis van de werkzaamheden op een boerenbedrijf of fabriek. Een vertrek naar Indonesië dat, voor dorpse begrippen, op een andere planeet lag. De jonge mannen ontvingen bij de pastoor nog wat voorlichting en met een korte militaire opleiding werden ze klaargestoomd voor het grote werk.

Contact met thuis

De communicatie bestond uit het schrijven van brieven die weken onderweg waren. Geen telefoon of internet, geen e-mail of gsm. Heimwee was een groot probleem, ze hadden nog nooit een buitenlandse reis gemaakt.

Deze jongens waren nodig voor de wederopbouw van Velden en zij maakten zich zorgen over thuis en hun dorp dat nog half in puin lag.

Zorgen en angsten hadden ook de ouders en geliefden die na een zeer spannende oorlogstijd weer met onbekende gevaren geconfronteerd werden. Deze mensen hadden geen idee van de gebeurtenissen en gezondheidsrisico's in de tropen. Via radio vernam men dagelijks wie er gesneuveld was.

Feest

Bij terugkomst, na jaren, ontving men ze feestelijk met een serenade van de fanfare, dat was het dan. Geen opvang of professionele begeleiding, geen traumateam, geen vergoeding, geen kleding, geen erkenning, geen pluim op de hoed. Wel een flink portie onbegrip. Nederland was Indonesië alsnog kwijt!

Dat de Indiëgangers moeilijk konden praten over de tijd in de Oost gaf aan dat er zaken waren die niet klopten.

Er was geen ander werk dan op ’t land of in de mijnen. De overheid maakte zelfs reclame om te gaan emigreren.

Het tijdschrift "De Kiëskop"

Tijdens de tijd in Indonesië werden de soldaten over Velden op de hoogte gehouden door een informatieblad "De Kiëskop" (de Veldenaar wordt kaaskop genoemd, in het dialect kieëskop, afgeleid van fluiterkaas een product dat in vroegere jaren in Velden werd gemaakt.

Dit informatieblad werd iedere veertien dagen uitgegeven. Eerst alleen aan de jongens in de Oost maar later ook aan de Veldenaren.

Voor de makers een moeilijke opgave wegens gebrek aan papier en andere benodigdheden. Toen de familie thuis die Kiëskop ook wilden lezen werd het materiaal probleem alleen maar groter.